Olga Nawoja Tokarczuk, urodzona 29 stycznia 1962 roku w Sulechowie, to postać, która wyróżnia się na polskiej scenie literackiej jako pisarka, eseistka, poetka oraz autorka scenariuszy. Jej wszechstronność zawodowa obejmuje również pracę jako psycholożka.
W 2018 roku Tokarczuk zdobyła międzynarodowe uznanie, otrzymując Nobla w dziedzinie literatury. Jej twórczość jest doceniana na całym świecie, co potwierdzają liczne nagrody, w tym The Man Booker International Prize w tym samym roku za powieść Bieguni.
Olga Tokarczuk jest również dwukrotną laureatką Nagrody Literackiej „Nike”, przyznawanej za wybitne osiągnięcia literackie. Jej powieści, takie jak Bieguni w 2008 roku i Księgi Jakubowe w 2015 roku, zyskały sobie uznanie zarówno krytyków, jak i czytelników.
Życiorys
Olga Tokarczuk to znana postać w polskiej literaturze, której życie odznacza się bogatą historią. Jest córką nauczycieli, Wandy i Józefa Tokarczuków, a także ma siostrę o imieniu Tatiana. Fabuła jej życia rozpoczęła się w Sulechowie, jednak najwięcej lat spędziła w Klenicy, a następnie przeprowadziła się z rodzicami do Kietrza.
W Kietrzu ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida, co stanowiło ważny krok w jej edukacji. Następnie została absolwentką Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, co otworzyło przed nią wiele dróg zawodowych.
W trakcie studiów angażowała się w wolontariat, gdzie opiekowała się osobami z problemami psychicznymi. To doświadczenie zbliżyło ją do tematów, które później igrały kluczową rolę w jej dziełach, w tym także prace Carla Junga, które znacząco wpłynęły na jej twórczość literacką.
Po zakończeniu studiów Olga Tokarczuk rozpoczęła pracę jako psycholożka w poradni zdrowia psychicznego w Wałbrzychu. Jej życie osobiste również zasługuje na uwagę. Z pierwszego małżeństwa, które zawarła w 1985 roku z wydawcą Romanem Fingasem, ma syna Zbyszka, urodzonego w 1986 roku. Obecnie jest żoną Grzegorza Zygadło.
Olga Tokarczuk jest również wegetarianką, co odzwierciedla jej zainteresowanie zdrowym stylem życia. Obecnie mieszka we Wrocławiu, a ponadto posiada dom w urokliwej miejscowości Krajanowo. Jej życie, zarówno osobiste, jak i zawodowe, pełne jest pasji i zaangażowania, co czyni ją jedną z najważniejszych postaci współczesnej literatury polskiej.
Twórczość
W 1979 roku Olga Tokarczuk rozpoczęła swoją literacką przygodę, debiutując na łamach pisma „Na przełaj”, gdzie pod pseudonimem „Natasza Borodin” opublikowała swoje pierwsze opowiadania. Jej książkowy debiut jako powieściopisarki miał miejsce w 1993 roku, kiedy to ukazała się powieść Podróż ludzi Księgi, która zdobyła uznanie i została wyróżniona nagrodą Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Tokarczuk współpracowała także z czasopismem „Mandragora” oraz w latach 1997–2000 była stałą autorką publikacji w „Charaktery”, gdzie pisała eseje.
W 1995 roku zadebiutowała jej druga powieść, E.E., która przedstawia historię dojrzewania dziewczynki obdarzonej zdolnościami parapsychicznymi. Zainteresowanie czytelników wzbudziła również powieść Prawiek i inne czasy, wydana w 1996 roku, która okazała się dużym sukcesem. W 1997 roku Tokarczuk opublikowała zbiór opowiadań pt. Szafa, a kolejny rok przyniósł wydanie powieści Dom dzienny, dom nocny.
W 2004 roku w jej dorobku literackim pojawiły się Ostatnie historie, które składają się z trzech oddzielnych opowieści o babce, matce i wnuczce, przedstawionych w niezależnych od siebie czasie i przestrzeni. Tokarczuk jest także autorką opowiadania Bardo. Szopka, w którym opisuje ruchomą szopkę z klasztoru redemptorystów w Bardzie.
Rok 2006 przyniósł kolejny ważny tytuł – powieść Anna In w grobowcach świata, będącą częścią serii Mity wydanej przez Canongate, gdzie pisarze reinterpretują dawne mity. W październiku 2007 roku ukazała się jej powieść Bieguni, nad którą Tokarczuk pracowała przez trzy lata, sporządzając większość notatek w trakcie podróży. W swoim wstępie podkreśla, że nie jest to książka o podróżach sensu stricto, a raczej refleksja na temat sensu podróżowania i przemieszczenia.
Autorka mówi również, że „pisanie powieści jest dla mnie przeniesionym w dojrzałość opowiadaniem sobie samemu bajek”, porównując to do dziecięcego opowiadania przed snem, gdzie język balansuje pomiędzy snem a jawą.
W 2019 roku Olga Tokarczuk zajęła trzecie miejsce w rankingu najlepiej zarabiających pisarzy w Polsce według tygodnika Wprost. Do sierpnia 2020 roku była członkinią Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a następnie dołączyła do Unii Literackiej. W latach 2019–2021 jej asystentką była ukraińska poetka Iryna Wikyrczak, po czym nową asystentką została tłumaczka i dziennikarka Jana Karpienko.
Działalność
Olga Tokarczuk jest nie tylko utalentowaną pisarką, ale także osobą aktywnie angażującą się w różnorodne inicjatywy kulturalne i społeczne. Była współorganizatorką Festiwalu Opowiadania, który stwarza platformę dla autorów krótkiej formy literackiej, zarówno z Polski, jak i z zagranicy, umożliwiając im prezentację swoich dzieł. Tokarczuk prowadziła również warsztaty prozatorskie w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, co pozwoliło jej dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodymi literatami.
W 2008 roku prowadziła zajęcia z twórczego pisarstwa na Uniwersytecie Opolskim. Jej angażowanie się w działalność społeczną objawia się także poprzez przynależność do partii Zieloni 2004 oraz redakcji „Krytyki Politycznej”. Olga Tokarczuk jest również aktywna w kwestiach dotyczących praw uchodźców oraz praw mniejszości, angażując się w stowarzyszenia i organizacje pozarządowe, które pracują na rzecz praw człowieka i ochrony zwierząt.
Od 2015 roku, Tokarczuk organizuje Festiwal Góry Literatury w Nowej Rudzie i okolicach, we współpracy z Karolem Maliszewskim, Stowarzyszeniem Kulturalnym „Góry Babel” oraz lokalnymi władzami. Festiwal oferuje bogaty program, który obejmuje akcje edukacyjne, debaty, koncerty, panele, a także warsztaty (w tym filmowe, kulinarne oraz literackie) oraz wystawy. Przez te inicjatywy Tokarczuk odgrywa kluczową rolę w aktywizacji i integracji kulturalnej regionu.
Na początku grudnia 2019 roku ogłosiła utworzenie fundacji z siedzibą w willi Tymoteusza Karpowicza we Wrocławiu, która będzie działała na rzecz wspierania i promocji polskiej kultury. Fundacja ta ma na celu również ochronę praw człowieka, przeciwdziałanie dyskryminacji oraz ochronę środowiska i praw zwierząt. Z nagrody Nobla, pisarka przekaże 350 tys. zł na fundusz założycielski. Fundacja ma stać się miejscem międzynarodowej debaty o literaturze oraz jej roli w analizowaniu i opisywaniu współczesnego świata, w którym narasta tendencja ksenofobiczna i nacjonalistyczna. W skład rady fundacji weszli m.in. Agnieszka Holland oraz Irek Grin, będący szefem Wrocławskiego Domu Literatury.
W 2022 roku, Tokarczuk została ambasadorką Wrocławskiego Roku Dobrych Relacji, który przebiegał pod hasłem: „Wrocław miastem wolnym od samotności”. Akcja miała na celu zwrócenie uwagi na problem jednostki w społeczeństwie i zaproszenie do współpracy znanych osobistości, takich jak Anna Wyszkoni, Sara James, Sonia Bohosiewicz, Robert Makłowicz oraz Andrzej Piaseczny, które również wspierały tę inicjatywę.
Poglądy, odbiór
Olga Tokarczuk jest postacią wyrazistą, która w pełni identyfikuje się jako feministka. Angażuje się w wielu sprawach społecznych, takich jak ochrona środowiska, prawa zwierząt oraz równouprawnienie. Jej aktywność nie ogranicza się tylko do pisania, ponieważ jest także członkinią Rady Fundacji im. Stefana Batorego. Tokarczuk regularnie bierze udział w paradach równości, co pokazuje jej osobiste zaangażowanie w walkę o prawa i wolności dla wszystkich.
Interesującym aspektem jej życia jest to, że deklaruje, iż nie przynależy do Kościoła katolickiego. W swoim wystąpieniu noblowskim podkreśliła znaczenie Wikipedii, nazywając ją bliską koncepcji pansofii Jana Amosa Komenskiego, który postulował o pełnej wiedzy – omniscjencji. To porównanie pokazuje, jak Tokarczuk ceni sobie dostęp do informacji i wiedzy.
Jednakże jej poglądy oraz działalność nie są wolne od krytyki. Zostały one kilkukrotnie poddane ostrym ocenom przez środowiska prawicowe, konserwatywne oraz niektórych przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości. Krytyka pojawiła się także ze strony aktywistów z nieformalnej grupy, znanej jako Reduta Dobrego Imienia.
W 2022 roku, podczas festiwalu Góry Literatury, Tokarczuk wywołała kontrowersje swoimi słowami na temat literatury. Zauważyła, że „wszyscy nie muszą czytać i nie oczekuje, że moje książki będą dostępne dla każdego. Literatura, niezależnie od gatunku, nie jest dla idiotów.” Jej wypowiedź szybko stała się gorącym tematem w polskim internecie, generując liczne dyskusje. Użytkownicy portali społecznościowych oraz krytycy, zarówno broniący, jak i atakujący jej twórczość, padały zarzuty o klasizm i elitaryzm, które zdaniem niektórych mogłyby być przeszkodą w promowaniu literatury w szerszym gronie.
Publikacje
Olga Tokarczuk, znana polska pisarka i laureatka Nagrody Nobla, posiada bogate dorobek literacki, który obejmuje różnorodne formy twórczości. Fascynująca i zróżnicowana, jej praca zyskała uznanie nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. W tej części przyjrzymy się szczegółowo jej publikacjom, które zawierają powieści, zbiory opowiadań, opowiadania krótkie, inne prace oraz wywiady i rozmowy.
Powieści
| Tytuł | Wydawnictwo | Rok publikacji |
|---|---|---|
| Podróż ludzi księgi | Przedświt | 1993 |
| Wydawnictwo Literackie | 2019 | |
| E.E. | Instytut Wydawniczy | 1995 |
| Wydawnictwo Literackie | 2015, 2020 | |
| Prawiek i inne czasy | W.A.B. | 1996 |
| Wydawnictwo Literackie | 2015, 2020 | |
| Dom dzienny, dom nocny | Ruta | 1998 |
| Wydawnictwo Literackie | 2015, 2020 | |
| Anna In w grobowcach świata | Znak | 2006 |
| Wydawnictwo Literackie | 2015, 2020 | |
| Bieguni | Wydawnictwo Literackie | 2007, 2015, 2019 |
| Prowadź swój pług przez kości umarłych | Wydawnictwo Literackie | 2009, 2017 |
| Księgi Jakubowe | Wydawnictwo Literackie | 2014, 2021 |
| Empuzjon | Wydawnictwo Literackie | 2022 |
Zbiory opowiadań
| Tytuł | Wydawnictwo | Rok publikacji | Zawartość |
|---|---|---|---|
| Szafa | Ruta | 1997 |
|
| Wydawnictwo Literackie | 2016, 2020 | ||
| Opowieści wigilijne | Ruta | 2000 |
|
| Gra na wielu bębenkach | Ruta | 2001 |
|
| Wydawnictwo Literackie | 2015, 2020 | ||
| Ostatnie historie | Wydawnictwo Literackie | 2004, 2015, 2020 |
|
| Opowiadania bizarne | Wydawnictwo Literackie | 2018 |
|
| Profesor Andrews w Warszawie. Wyspa | Wydawnictwo Literackie | 2018 |
|
Opowiadania
| Tytuł | Miejsce publikacji | Rok publikacji |
|---|---|---|
| Grzech, o którym śnili prawosławni | Ex Libris 83 | 1995 |
| Nowy Nurt 13 | 1995 | |
| Obcy | Arkusz 1/1995 | 1995 |
| Stronica Śnieżnicka 1/2000 | 2000 | |
| Nasz dom na końcu i w środku świata | Odra 3/1995 | 1995 |
| Wielka podróż z Wałbrzycha do Warszawy w ważnych interesach (Opowiadanie znalezione w Skrzynce) | Fraza 9/1995 | 1995 |
| Von Magnus | Fraza 27-28/2000 | 2000 |
| Palec Stalina | Kafka 3/2001 | 2001 |
| Najbrzydsza Kobieta Świata | Studium 4/2001 | 2001 |
| Przejście | Pogranicza 5/2001 | 2001 |
| Fryzjer | Arkusz 6/2002 | 2002 |
| Loteria | Wysokie Obcasy 23 | 2002 |
| Warszawa. Silnik diesla | Pomosty 8/2003 | 2003 |
| Rubież | antologia PL +50. Historie przyszłości, Wydawnictwo Literackie | 2004 |
| antologia NieObcy, Agora | 2015 | |
| Głosy, śmiechy, rozmowy | Lampa 3/2004 | 2004 |
| antologia Spotkania z Jungiem, Eneteia | 2007 | |
| Notatki o Franku | Twórczość 7/2006 | 2006 |
| Psy kochane stają się bardzo „ludzkie” | antologia O psach, kotach i aniołach, Wydawnictwo Literackie | 2006 |
| Droga chlebowa | Tygodnik Powszechny 51-52/2007 | 2007 |
| Pomiędzy | katalog Zuzanna Janin. All that music, Galeria Miejska Arsenał | 2009 |
| Człowiek, który nie lubił swojej pracy | antologia 1989. Dziesięć opowiadań o burzeniu murów, Hokus Pokus | 2009 |
| Przetwory na życie (na niestrawność) | 2011. Antologia współczesnych polskich opowiadań, Wydawnictwo Forma | 2011 |
| Psiakrew | antologia Zapomniane słowa, Wydawnictwo Czarne | 2014 |
Inne prace
| Tytuł publikacji | Wydawnictwo i miejsce | Rok publikacji | Dodatkowe informacje |
|---|---|---|---|
| Miasto w lustrach | Okolice 10/1998 | 1989 | arkusz poetycki |
| Lekcja pisania (red. zbiorowa) | Wydawnictwo Czarne | 1998 | esej |
| Skarb | Dialog 4/2000 | 2000 | scenariusz |
| Lalka i perła | Wydawnictwo Literackie | 2001 | esej |
| Moment niedźwiedzia | Wydawnictwo Krytyki Politycznej | 2012 | zbiór esejów |
| Zgubiona dusza | Format | 2017 | książka słowno-obrazowa z ilustracjami Joanny Concejo |
| Wielogłos o Zagładzie (red. zbiorowa) | MOCAK | 2018 | odpowiedzi na 8 pytań o Holokaust |
| Nieswojość (red. zbiorowa) | Wydawnictwo Warstwy | 2019 | esej Bezimienny krajobraz |
| Czuły narrator | Wydawnictwo Literackie | 2020 | zbiór esejów i wykładów, w tym mowa noblowska |
| Erotica 2022 | Netflix | 2020 | scenariusz do segmentu Znikanie pani B. |
| Pan Wyrazisty | Format | 2023 | książka słowno-obrazowa z ilustracjami Joanny Concejo |
| ahat ilī. Siostra bogów | słowo/obraz terytoria | 2024 | libretto operowe z komentarzem Zbigniewa Mikołejko |
Wywiady i rozmowy
| Tytuł książki | Autorzy | Wydawca | Rok wydania | Notatki |
|---|---|---|---|---|
| Kontrapunkt: Rozmowy o książkach | Przemysław Czapliński Piotr Śliwiński | Obserwator | 1999 | zapis rozmowy Chciałabym pilnować środka |
| Historia literatury polskiej w rozmowach. XX-XXI wiek | Stanisław Bereś | Wydawnictwo W.A.B. | 2002 | _ |
| Rozmowy na nowy wiek II | Katarzyna Janowska Piotr Mucharski | Wydawnictwo Znak | 2002 | _ |
| Próbka reprezentatywna | Katarzyna Janowska Piotr Mucharski | Świat Książki | 2008 | _ |
| Po co jest sztuka? Rozmowy z pisarzami cz. 1 | Tadeusz Nyczek | MOCAK | 2012 | _ |
| Słowo i sens: Rozmowy Janiny Koźbiel | Janina Koźbiel | Wydawnictwo JanKa | 2016 | _ |
| Pod podszewką. Prawdziwy wizerunek pisarza | Sywia Stano-Strzałkowska Zofia Karaszewska | Wydawnictwo Marginesy | 2018 | _ |
| Rozmawiamy we wszystkich kierunkach | praca zbiorowa | Klub Filmowy im. Jolanty Słobodzian | 2018 | zapis rozmowy Jedyny Żyd, który żył jak Pan (rozmawiali: Maja Garlińska i Mariusz Koryciński z Pawłem Maciejką, Adrianem Pankiem i Olgą Tokarczuk) |
| Rozmowy o przyszłości. W którą stronę zmierza świat? | Katarzyna Janowska Grzegorz Jankowicz Michał Sowiński | Wydawnictwo Mando | 2020 | _ |
| Z niejednej półki. Wywiady | Michał Nogaś | Agora | 2020 | _ |
Każda z tych kategorii ukazuje różnorodność tematów, z jakimi zmagała się Tokarczuk w swojej karierze. Od głębokich refleksji nad ludzką naturą po bardziej społeczno-kulturowe analizy, jej prace pozostają nieustannie aktualne i inspirujące dla kolejnych pokoleń czytelników.
Tłumacze
Według danych z Instytutu Książki, dostępnych na stronie Instytutu Książki, do października 2019 roku opublikowano 193 tłumaczenia dzieł Olgi Tokarczuk. Wkrótce po tym, w latach 2019 i 2020, na rynek trafiło kolejnych 12 przekładów, realizowanych w takich krajach jak Bułgaria, Egipt, Izrael, Korea Południowa, Serbia i Ukraina. Warto podkreślić, że jej twórczość została przetłumaczona przez 90 tłumaczy na 37 różnych języków.
Wśród tych języków znajdują się te najczęściej używane na świecie, takie jak: angielski, arabski, chiński, hindi, hiszpański, japoński, niemiecki, perski, portugalski oraz rosyjski. Ta różnorodność przekładów świadczy o ogromnym zainteresowaniu twórczością Tokarczuk na międzynarodowej scenie literackiej.
Osobny artykuł dedykowany jest omawianiu tłumaczy książek Olgi Tokarczuk, których wkład w popularyzację jej twórczości na całym świecie nie może być niedoceniany.
Adaptacje
Olga Tokarczuk jest autorką, której twórczość zyskała uznanie nie tylko w literaturze, ale także w świecie sztuki teatralnej i operowej. Przykłady jej adaptacji, które wciągnęły widzów w różnorodne narracje, są niezwykle interesujące.
Oto kilka znakomitych adaptacji jej dzieł:
- – „Prawiek i inne czasy” (1997) – spektakl w wykonaniu Teatru Wierszalin w Supraślu, w reżyserii i adaptacji znakomitego Sebastiana Majewskiego,
- – „Pomórnik. Kryminał ekologiczny” (2010) – inscenizacja Teatru Polskiego w Poznaniu, z adaptacją i reżyserią Emilia Sadowska,
- – „Ahat Ili. Siostra bogów” (2018) – opera napisana przez Aleksandra Nowaka, bazująca na librettach Olgi Tokarczuk, które czerpią inspirację z jej książki „Anna In w grobowcach świata”,
- – „Ja, Nina Szubur” (2018) – innowacyjny komiks autorstwa Daniela Chmielewskiego, który nawiązuje do książki „Anna In w grobowcach świata”,
- – „Bieguni” (2021) – spektakl wyprodukowany przez Teatr Powszechny w Warszawie, w reżyserii Michała Zadary,
- – „Prawiek i inne czasy” (2023) – najnowsza wersja w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie, z reżyserią Igora Gorzkowskiego.
Każda z tych adaptacji pokazuje, jak literackie prace Tokarczuk ożywają na scenie, przyciągając uwagę różnych pokoleń widzów i stymulując ich wyobraźnię.
Ekranizacje
W obrębie twórczości Olgi Tokarczuk znajdują się liczne adaptacje filmowe i teatralne, które ożywiają jej literackie dzieła. Oto przegląd najważniejszych z nich:
- E.E. (1998) – spektakl teatru telewizji na podstawie powieści o tej samej nazwie, w reżyserii Marii Zmarz-Koczanowicz, z Agatą Buzek w roli Erny Eltzner.
- Prawiek i inne czasy (1998) – adaptacja teatralna tej samej powieści, wyreżyserowana przez Piotra Tomaszuka, gdzie główne role zagrają Joanna Kasperek i Jan Peszek.
- Numery (2000) – spektakl, który powstał na podstawie opowiadania z tomu Szafa, w reżyserii Agnieszki Lipiec-Wróblewskiej. W roli Miss L. wystąpiła Ewa Dałkowska.
- Skarb (2000) – spektakl teatralny inspirowany fragmentami powieści Dom dzienny, dom nocny, z Piotrem Mularukiem jako reżyserem, w którym Maja Ostaszewska wcieliła się w rolę Krystyny Popłoch.
- Żurek (2003) – film fabularny zainspirowany opowiadaniem z tomu Gra na wielu bębenkach, w reżyserii Ryszarda Brylskiego.
- Miłości (2004) – spektakl na podstawie opowiadań z tego samego tomu, reżyserowany przez Filipa Zylbera.
- Aria Diva (2007) – krótkometrażowy film fabularny oparty na opowiadaniu Ariadna na Naksos z Gry na wielu bębenkach, w reżyserii Agnieszki Smoczyńskiej.
- Zniknięcie (2011) – krótkometrażowy film fabularny bazujący na wątkach z powieści Bieguni, wyreżyserowany przez Adama Uryniaka.
- Glicynia (2016) – film krótkometrażowy w reżyserii Izabeli Kiszczak.
- Pokot (2017) – film fabularny, który powstał na podstawie powieści Prowadź swój pług przez kości umarłych, w reżyserii Agnieszki Holland i Kasi Adamik.
- Noc w Mariandzie (2019) – film, w reżyserii Matěja Chlupáčka, Maji Hamplovej oraz Martina Hradeckiego.
Te adaptacje wskazują na ogromny wpływ, jaki twórczość Tokarczuk wywiera na polską kulturę filmową i teatralną.
Audio
Audiobook Prowadź swój pług przez kości umarłych (wersja angielska) został stworzony dla Penguin Random House pod tytułem „Drive Your Plow Over the Bones of the Dead”. Interesującym faktem jest, że jego lektorką jest utalentowana Polka – Beata Poźniak, która została uhonorowana nagrodą 2019 Earphones Award za doskonałą interpretację tego audiobooka w Stanach Zjednoczonych.
Nagrody i tytuły honorowe
Olgę Tokarczuk, wybitną polską pisarkę, wyróżniono wieloma nagrodami i tytułami honorowymi, które świadczą o jej znaczącym wkładzie w literaturę oraz kulturę. Poniżej przedstawiamy chronologiczny przegląd jej osiągnięć:
- 1993 Nagroda Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek za jej debiutancką powieść „Podróż ludzi Księgi”,
- 1996 Paszport „Polityki” za działalność literacką,
- 1997 Nagroda Literacka „Nike” Czytelników przyznana za „Prawiek i inne czasy”,
- 1997 Nagroda Fundacji im. Kościelskich,
- 1999 Nagroda Literacka „Nike” Czytelników za „Dom dzienny, dom nocny”,
- 1999 Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta,
- 2001 Nagroda miesięcznika „Zwierciadło” – Kryształowe Zwierciadło,
- 2002 Nagroda Literacka „Nike” Czytelników za „Gra na wielu bębenkach”,
- 2003 Nagroda Kulturalna Śląska Kraju Związkowego Dolnej Saksonii,
- 2005.12.28 Honorowa Obywatelka Miasta i Gminy Bardo,
- 2007 Nagroda miesięcznika „Odra” za powieść „Bieguni” oraz wcześniejsze osiągnięcia,
- 2008 Nagroda Literacka „Nike” za „Bieguni”,
- 2008.10.05 Nagroda Literacka „Nike” Czytelników za powieść „Bieguni”,
- 2008 Nagroda im. Samuela B. Lindego, przyznawana przez władze partnerskich miast: Torunia i Getyngi,
- 2009 Honorowa obywatelka Nowej Rudy,
- 2010 Nominacja do Nagrody Literackiej Nike za „Prowadź swój pług przez kości umarłych”,
- 2013 Międzynarodowa Nagroda Vilenica,
- 2014 Dolnośląska Nagroda Kulturalna „Silesia”,
- 2015 Nagroda Literacka „Nike” za „Księgi Jakubowe”,
- 2015 Nagroda Literacka „Nike” Czytelników za „Księgi Jakubowe”,
- 2015 odsłoniła swoją płytę w oświęcimskiej Alei Pisarzy przy Miejskiej Bibliotece Publicznej,
- 2015 Międzynarodowa Nagroda Mostu miast Görlitz i Zgorzelec,
- 2015 Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
- 2016 „Zasłużona dla Miasta Wałbrzycha”,
- 2017.01 Międzynarodowa Nagroda Literacka Samorządu Sztokholmu za „Księgi Jakubowe”,
- 2017.05.27 Gwiazda w Alei Gwiazd Literatury przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Mińsku Mazowieckim,
- 2017.09.10 Nagroda IX Kongresu Kobiet, Poznań,
- 2018.04.21 Nagroda Polcul Foundation „za działalność społeczną w dziedzinie kultury na Dolnym Śląsku”,
- 2018.05.22 Nagroda The Man Booker International Prize 2018 za książkę „Bieguni” (Flights), tłumaczenie Jennifer Croft,
- 2019.06.24 Honorowa obywatelka Wrocławia,
- 2019.07.08 Nagroda Laure-Bataillon za „Księgi Jakubowe”,
- 2019.10.10 Nagroda Nobla w dziedzinie literatury za 2018,
- 2019.10.18 Uchwała Senatu RP z okazji przyznania Nagrody Nobla autorce,
- 2019.12.20 Uchwała Sejmu RP w związku z Nagrodą Nobla,
- 2019.12.30 Uchwała Rady Miejskiej Nowej Rudy ustanawiająca rok 2020 Rokiem Olgi Tokarczuk w mieście Nowa Ruda,
- 2019 tytuł ambasadorki dobrej woli UNICEF,
- 2020.01.14 Paszport „Polityki” – nagroda specjalna Kreator Kultury,
- 2020.06.18 Honorowy obywatel miasta stołecznego Warszawy,
- 2020.06.19 członkostwo czynne Polskiej Akademii Umiejętności,
- 2020.09.20 Nagroda „La storia in un romanzo 2020”,
- 2020.09.24 Honorowy Obywatel Dolnego Śląska „Civi Honorario” – tytuł nieprzyjęty,
- 2020.12.16 Doktor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego,
- 2021.09.22 Doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego,
- 2021.10.07 Doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego,
- 2021.10.08 Honorowa obywatelka Krakowa,
- 2022.03.10 Nominacja do Nagrody The Man Booker International Prize za „Księgi Jakubowe”,
- 2022.06 Doktor honoris causa Uniwersytetu Sofijskiego,
- 2023.05.18 Doktor honoris causa Uniwersytetu Telawiwskiego,
- 2023.08 Nagroda literacka „Literary Flame”,
- 2024.03.18 Doktor honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego,
- 2024.11.25 Doktor honoris causa Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej.
Na cześć pisarki nazwano również planetoidę (555468) Tokarczuk, która została odkryta 12 września 2013 roku. Nazwa ta została oficjalnie zatwierdzona 30 lipca 2021 roku.
Odznaczenia
Olga Tokarczuk, wybitna polska pisarka i laureatka Nagrody Nobla, zyskała wiele wyróżnień za swoje osiągnięcia twórcze oraz wkład w kulturę. Oto niektóre z jej prestiżowych odznaczeń:
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2024,
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2010,
- Odznaka Honorowa Złota „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego” – 2018,
- Złota Odznaka Honorowa Wrocławia – 2018,
- Odznaka Honorowa Powiatu Kłodzkiego – 2019,
- Medal Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – 2019.
Prace naukowe o twórczości Olgi Tokarczuk
W obszarze badań nad twórczością Olgi Tokarczuk, istnieje wiele interesujących prac naukowych, które analizują jej dzieła z różnych perspektyw. Wśród nich szczególnie wyróżnia się kilka istotnych publikacji.
- Ewa Sławek w swoim artykule zatytułowanym Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk w perspektywie lingwistyki kulturowej i ekologicznej, opublikowanym w „Fabrica Litterarum Polono-Italica” w 2022 roku, porusza istotne kwestie związane z wpływem języka na społeczne i ekologiczne uwarunkowania.
- Inna ważna publikacja, Światy Olgi Tokarczuk, została wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego we współpracy ze Stowarzyszeniem Literacko-Artystycznym „Fraza” w Rzeszowie w 2013 roku. Książka ta, której współredaktorami są Magdalena Pocałuń-Dydycz oraz Adam Bienias, zawiera szereg analiz dotyczących fantastycznych i rzeczywistych wymiarów literackiego świata Tokarczuk.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Mela Koteluk | Wilhelmine Herzlieb | Arkadiusz Marcinkowski | Iwona Katarzyna Pawlak | Roman Gerczak | Jarosław RabendaOceń: Olga Tokarczuk